Anakopia Muharebesi, Abhaz prensi I. Leon liderliğindeki birleşik Abazgo-Kartli ordusu ile Arap komutan Murvan ibn Muhammed komutasındaki Emevi Halifeliğinin üstün güçleri karşı savaştı.
Batı Gürcistan’da Araplar nispeten uzun bir süre yalnızca Egrisi’ye yerleştiler (bu, fatihlerin yerel tropik iklimi, güçlü garnizonları ve kalelerinin yanı sıra ülkenin Batı Gürcistan’daki merkezi konumundan kaynaklanıyordu): Abasgia ve Apsilia (Egrisi’ye ait olan güney hariç) 711’de zaten kurtarılmıştı.
Halife oraya sadık bir komutan göndermeye karar verir: Gürcülerin zulmünden dolayı ona lakap taktığı Sağır Murvan. Tüm Gürcistan’ı harap etti ve aynı zamanda Hazarları uzun süre kovarak Kaganat’ı İslam’a geçmeye zorladı. Ülkelerinin iklimi Kartli veya Ermenistan’dan daha sıcak olduğu için Megreller için bu en zoruydu. Bu nedenle birçok barışçıl Arap oraya kaçtı ve Egrisi’de Abhaz hakimiyeti kurulduktan sonra bile bu bölgelerde kaldılar (736 ve 738’deki Murvan seferlerinden sonra katliamın tekrarlanması korkusu Arap nüfusunu sürmelerine izin vermedi) Sadece Abhazya’da (Abazgia) Murvan, Anakopia surları altında yenilir. Ancak savaş sırasında avantaj onun tarafındaydı ve şehri kasıp kavurmasını yalnızca bir salgın engelledi.
Arap ordusu ezici bir yenilgiye uğradığı ortaya çıktı. Arap birlikleri arasında salgın bir mide hastalığı başladı ve birkaç gün içinde 35 bin kişi öldü. Kale duvarlarının basılması sırasında üç bin Arap öldü, ancak Anakopia asla alınamadı. Murvan ibn Muhammed’in Karadeniz’i geçerek Abhazya üzerinden Bizans’ın arkasına doğru planladığı sefer başarısızlıkla sonuçlandı.
Sonunda Arap fatihler, modern Gürcistan’ın doğu beyliklerini ateş ve kılıçla silip süpürdüler ve ardından batı ve güney beyliklerini işgal ettiler. Kartli mtavarları (prensler) Mihr (Mirian veya Mir) ve kardeşi Arçil, küçük bir orduyla Arap işgalcilerden kaçtı. İlk başta Lazika’ya (Lazistan, Egrisi, Laz krallığı) sığındılar, ancak Murvan’ın peşinden giderek Abazgi topraklarına, Abazya’ya (modern Abhazya) kaçtılar.
Güney Gürcü ordunun yıkılmasından sonra Mervan, halifeliğin düşmanlarını barındırdıkları için Abazgileri cezalandırmak için kuzeye, Abazya’ya koştu.
O sırada Abazgia, Prens I. Leon tarafından yönetiliyordu ve başkenti, Iverya Dağı’nın tepesinde güçlü bir kaleye sahip Anakopia idi. Aynı zamanda Gürcü tarihçilerin kral olarak adlandırdığı Kartli prensleri, Leon ile önceden temas kurmayı ve ortak bir düşman olan Araplara karşı ittifak üzerinde anlaşmayı başardılar. Mervan’ın kana susamışlığı ve kinci olmasaydı belki de bu birlik hiç var olmayacaktı. Örneğin Marvan, Argvet prenslerine vahşice işkence yapılmasını emretmiş, daha sonra baş aşağı asılmış, özenle bağlanmış ve ardından boyunlarına ağır taşlar asılarak Rioni Nehri’ne atılmıştır.
[27.10, 13:55] Мата: Anakopia kalesindeki Abazg ordusunun sayısı yaklaşık iki bin savaşçıydı. Üstelik Kral Leon l o anda kalede değildi. O anda Osetya yolunda bir dağ geçidinde bulunan Sobgi’nin belli bir kalesindeydi. Tarihçilere göre kral,başlayan Arap istilasını ortaklaşa püskürtmek için Alanlarla ittifak kurmaya çalıştı. Mervan’ın ordusunun sayısı 20 ile 40 bin arasında değişiyordu.
[28.10, 00:47] la mia vita ,la mia Abhazya: Bu savaşla ilgili hemen hemen tüm bilgiler yalnızca üç yazar tarafından anlatılmıştır. Üstelik bunlardan birinin ismi bilinmiyor, yalnızca eseri biliniyor – “Davut ve Konstantin’in Şehitliği.” Diğer iki yazar ise 11. yüzyılda “Arcil’in Şehitliği”ni yazan Leontiy Mroveli ve yine 11. yüzyılda “Vahtang Gorgasal’ın Hayatı” adlı eseri yazan Juansher Juansheriani’dir.
İkincisi, o dönemde Kafkasya’nın hâlâ büyük ölçüde Hıristiyan bir bölge olduğu gerçeğiyle açıklanabilir. Ve Kartli, Laz veya Abazg prensleri arasında ne tür siyasi çelişkiler olursa olsun, hepsi Müslümanlara karşı çıkan Hıristiyanlardı.
[28.10, 14:50] Мата: Juanşer Juanşeriani’ye göre savaşın kendisi şafak vakti, Mihr ve Arçil’in Abazglar ve Kartvellerin birleşik güçleriyle birlikte Araplara doğru ilerlemesiyle başladı. Morali bozulan Arap güçleri bu savaşı kaybetti. Juanşeriani’ye göre 35 bin kadar asker hastalıktan, 3 bini ise kılıçtan hayatını kaybetti. Hayatta kalanlar Mervan önderliğinde bu topraklardan kaçtılar.
Böylece savaşın sonucu şu faktörlerden etkilendi: Kartveller ve Abazgların ortak düşman karşısında birliği, savaşın dini doğası, Mervan’ın kana susamışlığı, Arap komutanların dar görüşlülüğü fethedecekleri bölgenin özellikleriyle ilgili olarak.
[28.10, 17:57] Мата: Anakopia’nın kalbi, Iverya Dağı’nın tepesindeki güçlü bir kaledir (yükseklik -344 metre deniz seviyesinden). Anakopia kalesinin uzunluğu 83 m, genişliği 37 m’ye ulaşırken, duvarların yüksekliği beş metreye, kalınlığı ise bazı yerlerde bir metreyi aştı. Duvarlar, yaklaşık 60 cm uzunluk ve genişlikte, sıkıca oturtulmuş kireçtaşı bloklardan inşa edilmiştir. Kalenin içinde ibadethanelerin yanı sıra kuşatmaya yetecek kadar su bulunan derin bir kuyu (çalışır durumda) dahil olmak üzere birçok bina bulunmaktadır.
[28.10, 17:58] la mia vita ,la mia Abhazya: Ayrıca Anakopia Savaşı’ndan bir süre önce kale, kaleden ayrılmış başka bir savunma hattıyla çevriliydi. Bu hat, en güçlüsü yedi kuleyle güçlendirilmiş güney duvarı olan doğu, güney ve batı kale duvarlarından oluşuyordu. Böylelikle Anakopia, bir bütün olarak savunma kompleksi olarak, düşmanı, düşman toprakları ve iklim koşullarında kuşatmanın tavsiye edilebilirliği hakkında düşünmeye zorlama yeteneğine sahipti. Sonuç olarak, öyle ya da böyle, Araplar geri çekildiler, Abazgia ve Egrisi’yi bıraktılar ve siyasi bir yenilgiye uğradılar, bu da Abazglar ve Kartvellerin yükselişine yansıdı, ancak birlikleri uzun sürmedi.
